Sposoby na nadruchliwość

Nadruchliwości nie da się wyeliminować. Dziecko z ADHD będzie miało potrzebę ciągłego bycia w ruchu. Jako dorośli możemy jedynie tę potrzebę przekierowywać na właściwe tory. To oczywiste, że na bieganie po zatłoczonej sali w szkole czy wskakiwanie na parapet w domu nie może być miejsca. Takie aktywności można jednak zastąpić innymi, bezpieczniejszymi i mniej uciążliwymi dla otoczenia. Dla ciała nie ma większego znaczenia, czy biega, czy pozostaje w ruchu w inny sposób – macha nogami, wykonuje czynności dłońmi itp. Dziecko z ADHD może zatem np.:

• korzystać np. z gniotków;
• siedzieć na krześle na gumowej poduszce;
• naciskać nogami na taśmę do ćwiczeń zahaczoną o nogi krzesła.

To propozycje, które sprawdzą się w sytuacjach, gdy konieczne jest spokojne pozostawanie na miejscu: w szkole czy podczas posiłków w domu. Niezależnie od tego dziecko z ADHD potrzebuje także bardziej intensywnych aktywności. Warto zaplanować codzienny czas na świeżym powietrzu, ze swobodną zabawą.

Oprócz tego dobrym pomysłem jest zapisanie młodej osoby z ADHD na zajęcia sportowe, które jednocześnie będą wspomagały koncentrację i koordynację ruchową. Może to być pływanie, biegi, wspinaczka, tenis lub nawet ping pong.

Sposoby na problemy z koncentracją

Skłonność do rozpraszania się jest najczęściej problemem w szkole, ale może pojawić się także w domu, np. przy odrabianiu lekcji czy wykonywaniu innych dłuższych czynności. Jak radzić sobie w takim przypadku? Skuteczne sposoby to m.in.:

• odpowiednie planowanie pracy – dzielenie jej na krótsze części przedzielone przerwami, w trakcie których dziecko może się poruszać lub pobawić;
• wydawanie krótkich, zrozumiałych poleceń i upewnianie się, że dziecko je zrozumiało;
• umawianie się z dzieckiem, że będzie się np. co 5 minut kontrolowało jego pracę;
• zmniejszenie liczby rozpraszających bodźców w otoczeniu dziecka ( telewizor, smartfon)
• angażowanie dziecka np. poprzez proszenie go o pomoc w wykonaniu zadania (w szkole – zanotowanie informacji na tablicy);
• urozmaicanie dziecku nudnych zadań, np. stosowanie rysunków, pisanie kolorowymi pisakami, nagrywanie materiału do nauczenia.

Zaburzenia uwagi i koncentracji oznaczają również problemy z planowaniem i organizacją. Warto uczyć tego swoje dziecko, np. pokazując mu i dając do wyboru różne sposoby na zapisywanie zadań – kalendarz, tablica, rysunki itp. Przydatna będzie również nauka zarządzania czasem. Dziecko z ADHD może korzystać z zegara z zaznaczonymi sektorami w różnych kolorach wyznaczającymi czas na zabawę, odrabianie lekcji, kolacje i sen, można rozmawiać z nim także w ciągu dnia, ile czasu zajmuje dana czynność czy o której trzeba wyjść, by się nie spóźnić.

Sposoby na impulsywność

Aby pomóc w radzeniu sobie z impulsywnością, przede wszystkim trzeba zrozumieć, co odczuwa nadpobudliwe dziecko. O osobach z ADHD mówi się, że to niewolnicy „tu i teraz” – odczuwają one duży dyskomfort we wszystkich sytuacjach wymagających powstrzymywania się i czekania. To nie wszystko: dzieciom bardzo często zdarza się zapominać o regułach i ich konsekwencjach. Oznacza to, że nie robią czegoś ze złej woli, ale dlatego, że bardzo czegoś chcą i nie zwracają uwagi na wcześniejsze ustalenia.

Rolą rodziców jest w tym przypadku przypominanie o zasadach związanych z bezpieczeństwem czy relacjami społecznymi. Przyda się tu umiejętność skutecznego wydawania poleceń. Aby dotrzeć do impulsywnego dziecka, powinno się nawiązać z nim kontakt wzrokowy (można też dotknąć jego ramienia) i krótko przypomnieć np.: gdy jemy obiad, siedzimy przy stole. Ważne jest, by mówić, co należy robić, a nie, czego nie należy.

U młodszych dzieci, nad którymi rodzice mają większą kontrolę, dużą rolę odgrywa przewidywanie sytuacji. Jeśli może dojść do impulsywnych i niebezpiecznych zachowań, dorosły powinien reagować z wyprzedzeniem – np. wziąć syna lub córkę za rękę, gdy podejrzewa, że może wybiec na ulicę.

Impulsywność w ADHD oznacza także skłonność do przerywania innym rozmowy, bardzo uciążliwą dla otoczenia. Warto umówić się z dzieckiem na krótki, prosty sygnał oznaczający „nie przerywaj, poczekaj” – na przykład podniesienie dłoni. Trudno się spodziewać, że taka metoda zadziała od razu, jej skuteczność będzie jednak większa, jeśli po zakończeniu rozmowy z inną osobą uważnie wysłuchamy dziecka.