NDT-Bobath - fizjoterapia niemowląt i dzieci

Metoda NDT-Bobath, to holistyczna metoda terapeutyczna stosowana u noworodków, niemowląt oraz w rehabilitacji starszych dzieci z zaburzeniami neuromotorycznymi.

Czym jest NDT-Bobath?

Metoda ta opiera się na zrozumieniu neurofizjologii i neuroplastyczności mózgu.

Jej główne cele w przypadku niemowląt i małych dzieci to:

wspieranie naturalnego, indywidualnego toru rozwoju dziecka,
sprzyjanie nabywaniu prawidłowych wzorców ruchu i postawy,
wykorzystanie minimalnej ilości bodźców do osiągnięcia maksymalne rozwoju określonego przez czynniki osobnicze, genetyczne i środowiskowe,
zapobieganie lub redukowanie występowania wad postawy i nieprawidłowego chodu.

Metoda ta stymuluje optymalny rozwój sensoryczny, psychiczny, motoryczny i emocjonalny poprzez dostarczanie doznań ruchowych i zmysłowych.

Ma też wpływ na rozwój siły, koordynacji, sprawności i równowagi.

Metoda ta wykorzystuje różnorodne techniki („wspomagania”) terapeutyczne, takie jak manipulacje stawowe, mobilizacje mięśni, oraz pracę w systemie mięśniowo-powięziowym.

Stosowane w terapii ćwiczenia, pomagają prawidłowo dystrybuować napięcie mięśniowe. Celem metody NDT-Bobath jest minimalizowanie odruchów patologicznych i nieprawidłowych oraz wzmacnianie optymalnych oraz zbudowanie odpowiednich nawyków, wyzwalających reakcje prawidłowe, lub jak najbardziej zbliżone do prawidłowych.

NDT-Bobath zdobyło uznanie w obszarze rehabilitacji neurologicznej, szczególnie w pracy z najmłodszymi pacjentami oraz z osobami dotkniętymi schorzeniami neurologicznymi.

ZOBACZ RÓWNIEŻ

Metoda NDT Bobath – czym jest i co rodzic powinien o niej wiedzieć?

Jak przebiega i ile trwa terapia u dzieci?

Terapia metodą NDT Bobath jest indywidualnie dostosowana do potrzeb i możliwości dziecka, co sprawia, że czas trwania może być zróżnicowany.

W przypadku niewielkich nieprawidłowości rozwojowych, efekty terapii mogą pojawić się w trakcie kilku tygodni i wymagać tylko kilku spotkań z terapeutą oraz instruktażu, dzięki któremu rodzice mogą samodzielnie wspierać rozwój dziecka w domu.

W przypadku złożonych i poważnych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN), proces może być bardziej długotrwały, a pacjent wymagać wieloletniej terapii.

Proces terapeutyczny NDT Bobath obejmuje kilka głównych etapów.

Proces terapeutyczny w NDT Bobath

Ocena neurorozwojowa

Na początku terapii (zazwyczaj w trakcie pierwszej sesji) przeprowadzamy szczegółową ocenę pacjenta, analizując jego zdolności ruchowe, postawę, kontrolę mięśniową oraz inne istotne aspekty. To pozwala terapeucie zindywidualizować plan terapeutyczny.

Plan terapeutyczny

Na podstawie oceny terapeuci opracowują spersonalizowany plan terapeutyczny, uwzględniający cele terapeutyczne oraz techniki, które mają być zastosowane. W trakcie procesu terapeutycznego plan jest ewaluowany i modyfikowany, uwzględniając postęp terapii.

Sesje terapeutyczne

Sesje terapeutyczne obejmują różnorodne ćwiczenia i techniki, które mają na celu poprawę kontroli ruchowej, równowagi, siły mięśniowej i koordynacji. Terapeuci wykorzystują różne metody fizjoterapeutyczne i elementy zabawy, służące osiągnięciu celów terapii. W trakcie sesji terapeuci pracują własnymi rękami oraz wykorzystują sprzęty rehabilitacyjne.

Monitorowanie postępów

W trakcie terapii regularnie ocenia się postępy i rozwój na poszczególnych etapach oraz dostosowuje plan terapeutyczny, aby jak najlepiej odpowiadał aktualnym potrzebom dziecka.

Sesja terapeutyczna trwa zazwyczaj ok. 50 minut, przy czym należy zaznaczyć, że dziecko ćwiczy tyle i z taką intensywnością, jaką terapeuta uzna za właściwą dla każdego pacjenta.

Wykorzystywane metody

W terapii metodą NDT Bobath pracuje się z całym ciałem pacjenta.

Fizjoterapeuci wykorzystują metody skoncentrowane na poprawie kontroli ruchowej, równowagi, postawy oraz funkcji motorycznych pacjenta.

Kilka głównych elementów tej metody to:

Ćwiczenia funkcjonalne

Stymulacja sensoryczna

Ćwiczenia stabilizujące

Techniki manualne

Masaż i techniki powięziowe

Zastosowanie metod manualnych i diagnostycznych zgodnych z najnowszą wiedzą

Dobór sprzętu ortopedycznego i wspomagającego (w razie potrzeby)

Wskazania do terapii

Terapia metodą NDT Bobath jest zalecana i z bardzo dobrymi efektami stosowana w przypadku niemowląt i noworodków z różnymi zaburzeniami rozwojowymi lub neurologicznymi.

Główne wskazania do podjęcia terapii w przypadku noworodków i niemowląt to:

Dysharmonijny rozwój
Wzmożone napięcie mięśniowe
Obniżone napięcie mięśniowe
Asymetria rozwojowa
Trudności w pielęgnacji i opiece
Nieprawidłowości w zakresie karmienia i snu
Opóźniony rozwój motoryczny
Niesymetryczny kształt głowy
Nieprawidłowy kształt lub ułożenie stóp
Wady rozwojowe
Mózgowe porażenie dziecięce
Dysfunkcje będące następstwem wcześniactwa
Zaburzenia metaboliczne
Porażenie obwodowe
Uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego
Wady genetyczne
Wrodzone wady postawy
Ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych lub Mózgowego Porażenia Dziecięcego (MPD) - dzieci z grupy ryzyka

W przypadku niemowląt i noworodków szczególnie istotne jest wczesne rozpoczęcie terapii, ponieważ szybka interwencja prowadzi do lepszych wyników rozwojowych, a rezultaty – szczególnie w przypadku włączenia się rodziców w proces terapeutyczny - widoczne są już po kilku tygodniach.

Jakie są efekty terapii u małych dzieci?

Prawidłowo prowadzona terapia NDT Bobath przynosi bardzo dobre efekty, tym lepsze im wcześniej została rozpoczęta.

Regularnie ćwicząc, można osiągnąć pożądane i długotrwałe rezultaty:

Poprawa kontroli ruchowej: Jednym z głównych celów terapii NDT-Bobath jest poprawa kontroli ruchowej dziecka. Poprzez stosowanie specjalnych technik manipulacyjnych, terapeuci wspierają pacjenta w osiąganiu bardziej skoordynowanych i efektywnych ruchów.
Redukcja asymetrii ciała: Jeżeli dziecko wykazuje asymetrię ciała, terapia NDT-Bobath może pomóc w minimalizacji tej asymetrii, co przyczynia się do bardziej równomiernego rozkładu obciążenia na obie strony ciała.
Rozwój umiejętności motorycznych: NDT-Bobath może wspomóc spontaniczny rozwój w przypadku opóźnienia pojawienia się umiejętności motorycznych, takich jak chodzenie, siadanie, czy manipulacja przedmiotami.
Poprawa stabilności posturalnej: Poprzez skoncentrowanie się na ćwiczeniach stabilizujących, terapia NDT-Bobath może poprawić stabilność posturalną pacjenta, co jest istotne dla utrzymania równowagi.
Stymulacja sensoryczna: Terapia NDT-Bobath często obejmuje stymulację sensoryczną, co może prowadzić do lepszej integracji zmysłów i poprawy reakcji na bodźce z otoczenia. Poprawia też regulację emocji, przyczynia się do łatwiejszego przyswajania nowych umiejętności, oraz lepszej koncentracji i uwagi.
Poprawa postawy ciała: Pacjenci poddawani terapii NDT-Bobath pracują nad poprawą postawy ciała, co ma kluczowe znaczenie dla stabilności, równowagi oraz ogólnej kontroli ruchowej. Postawa ciała wpływa na efektywność ruchów dzięki czemu mniej się męczy przy wykonywaniu czynności dnia codziennego.

Kto prowadzi fizjoterapię metodą Bobath NDT?

Terapię metodą NDT Bobath prowadzą terapeuci, którzy ukończyli specjalistyczne szkolenie i uzyskali certyfikat w tej dziedzinie.

Główną część terapii prowadzi najczęściej wykwalifikowany fizjoterapeuta.

W zależności od wieku dziecka i jego trudności rozwojowych, w terapię zaangażowany może być również zespół dodatkowych specjalistów:

Logopedzi: Logopedzi mogą być zaangażowani w terapię NDT Bobath, zwłaszcza jeśli pacjent ma trudności z funkcjami oralno-motorycznymi, które są istotne dla komunikacji I połykania.

Neurologopedzi: Specjaliści zajmujący się zaburzeniami mowy I komunikacji, zwani neurologopedami, mogą być zaangażowani w przypadkach, gdzie istnieją trudności w tych obszarach związane z zaburzeniami ruchowymi.

Terapeuci zajęciowi: Terapeuci zajęciowi, znani także jako terapeuci zajęciowo-ruchowi, mogą również przeprowadzać terapię NDT Bobath, szczególnie skupiając się na ćwiczeniach funkcjonalnych.

Udział i rola rodzica

Sesje terapeutyczne z udziałem wykwalifikowanego fizjoterapeuty są podstawową częścią terapii, ale niezbędnym wymogiem jest kontynuacja ćwiczeń w domu i stałe wsparcie rodziców i opiekunów.

Fizjoterapeuta w trakcie spotkań prezentuje ćwiczenia i uczy Was ich wykonywania oraz ustala z częstotliwość i sposób wprowadzania do codziennych rytuałów.

W gabinecie terapia odbywa się przy zastosowaniu specjalistycznych łóżek i stołów fizjoterapeutycznych, ale nie ma przeciwskazań, żeby ćwiczenie takie wykonywać również w warunkach domowych.

Udział i zaangażowanie rodziców mają kluczowy wpływ na długość trwania i skuteczność terapii.